مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول (کتاب)ابن طلحة این کتاب را در شهر حلب در اواخر زندگانی خود نگاشت. به محض تالیف کتاب و انتشار و نسخه‌ای از آن مورد اقبال عموم قرار گرفت و بزرگان معاصر وی به آن توجه ویژه‌ای نشان دادند. [۱]
مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، ابن طلحه، ص۱۶.
۱ - معرفی کتابآنچه در این کتاب گرد آمده است سیره و مناقب پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نیست، بلکه کتاب به یاد کرد مناقب اهل بیت پیامبر علیهم‌السّلام در دوازده باب به تعداد ائمه شیعه علیهم‌السّلام مرتب گشته است. شروع آن با مناقب امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام و پایان آن با مناقب حضرت مهدی علیه الصلاة و السلام می‌باشد. [۲]
مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، ابن طلحه، ص۱۶ و ۱۷.
به نظر می‌رسد مؤلف قبلا کتابی ویژه مناقب امام علی ابن ابی طالب علیه‌السّلام تالیف نموده است و نام آنرا «منال الطالب فی فضائل الامام علی بن ابی طالب علیه‌السّلام» نهاده است. سپس مناقب سایر ائمه علیهم‌السّلام را به آن افزوده و آنرا «زبدة المقال فی فضائل الآل» نام نهاده است. بعد از آن چون «زبدة المقال» طی سفرهایی که مؤلف انجام داد از بین رفت، دوباره به تالیف و نگارش آن اقدام نموده و این بار آنرا «مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول» نامید. [۳]
مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، ابن طلحه، ص۱۸.
این تفاوت در اسم و تعدد اسامی در دیگر آثار ابن طلحه هم قابل مشاهده است. مثلا کتاب جفر وی به جفر ابن طلحة مشهور است و خود مؤلف گاهی از آن با عنوان «الجفر الجامع و النور اللامع» و گاهی «مفتاح الجفر الجامع و مصباح النور اللامع» و گاهی با نام «الدر المنظم» یاد می‌کند. ۲ - نسخه شناسیاین کتاب یک بار طی سالهای ۱۲۸۷- ۱۲۸۵ هجری با چاپ سنگی در تهران به فرمان فرهاد میرزا معتمد الدوله قاجاری به طبع رسید. در لکنهوی هند نیز با چاپ سنگی در سال ۱۳۰۲ هجری به چاپ رسید. در سال ۱۳۸۱ هجری در نجف اشرف نیز به چاپ رسید. این کتاب نسخ خطی فراوانی دارد از جمله: ۱- نسخه خطی قدیمی کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی قم به شماره ۲۱۳۳، که در قرن هفتم هجری نگاشته شده است. ۲- نسخه کتابخانه سلیمانیه استانبول ترکیه از کتابهای داماد ابراهیم به شماره ۳۰۳ با نام «زبدة المقال» ۳- نسخه خطی کتابخانه امام رضا علیه‌السّلام در مشهد مقدس به شماره ۱۸۳۷ که توسط محمد بن نصر الله بن سعد بن نصر الله منشی جزری، معروف به ابن صیقل نگاشته شده است. ۴- نسخه خطی متحف بریتانی به شماره (۸۲۷۹،) که در سال ۹۵۱ هجری نوشته شده است. ۵- نسخه دار الکتب المصریة به شماره ۱۵۵۳ تاریخ. ۶- نسخه خطی کتابخانه دانشکده الاهیات دانشگاه فردوسی مشهد، به شماره ۴۶۹. ۷- نسخه خطی کتابخانه امیرالمؤمنین علیه‌السّلام در نجف اشرف به شماره ۱۱۵۲. ۳ - منابع(۱) - دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، مدخل: ابن طلحة. (۲) - مقدمه محقق کتاب. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار تراث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |